رابطه توزیع فضایی بارش با توپوگرافی در زاگرس

در این تحقیق رابطه¬ی بین توپوگرافی و توزیع فضایی بارش در کوههای زاگرس شمالی و میانی بررسی گردید. برای انجام این تحقیق، از آمار 22 ساله (2009-1988)، 35 ایستگاه هواشناسی موجود در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. شاخص¬های فصلی و سالانه بارش ( فراوانی بارش ، بارش سنگین و میانگین ) تحلیل گردید و همبستگی آنها با شاخص¬های¬ توپوگرافی ( ارتفاع محل ایستگاه، متوسط ارتفاع شعاع 1 کیلومتری ایستگاه، متوسط ارتفاع 11 قطاع در طول هریک از 8 جهت جغرافیایی، اختلاف ارتفاع 11 قطاع با متوسط ارتفاع ایستگاه ) محاسبه گردید. نتایج نشان می¬دهد همبستگی میان بارش و ارتفاع در شمال، شمال غربی و شمال شرقی مثبت و در جنوب و جنوب غربی و غرب منفی می¬باشد. ارتفاعات پایین جنوب و جنوب غربی توده¬های هوای مرطوب را به سمت ارتفاعات بالا در جهات شمال، شمال غربی و شمال شرقی هدایت می¬کنند و در نتیجه بارش در این جهات افزایش می¬یابد. این بدین معنی است که دریای مدیترانه و خلیج فارس در فراهم آوردن توده¬های هوای مرطوب نقش مهمی را ایفا می¬کنند. فراوانی بارش در فصل بهار بیشترین همبستگی را در زاگرس و به ویژه دامنه¬ی غربی نشان داده است. در این فصل اتمسفر سرد است و به سبب تابش نسبتا عمودی آفتاب دامنه¬های مرتفع، اختلاف حرارتی شدید بین دامنه و اتمسفر مجاور به وجود می¬آید که سبب صعود هوا و ایجاد بارش بیشتر در ارتفاعات می¬شود. در دوره گرم کمترین مقدار تأثیرگذاری عوامل توپوگرافی روی هر دو دامنه مشاهده شد.